Maand: januari 2022

We hebben ervaren dat ons vorige artikel over een nieuw type leider, geestelijk èn ondernemend, veel leiders herkenning en inspiratie heeft geboden en daar zijn we blij mee! Mooi om te zien wat het in beweging heeft gebracht, hoe het mensen inspireert om op te staan, nieuwe initiatieven te ontplooien. Veel zegen voor jullie!

Maar misschien bekroop je ook wel het gevoel dat dit type leider nog geboren moet worden. Alsof het een soort ideaalbeeld is. Gelukkig is dat niet zo, er zijn al zoveel geestelijk ondernemers! We zien al veel mooie voorbeelden om ons heen en we hopen in de komende tijd ook hun verhalen te kunnen delen. Of misschien groeide het verlangen in je om te groeien in geestelijk ondernemerschap, werd je je ervan bewust dat je nog iets te doen hebt op dit vlak. Dan is dit artikel voor jou! Een bemoediging en een aanmoediging om te groeien: te groeien in overgave, te groeien in het wandelen in je bestemming, je leiderschap te cultiveren zodat je je meer en meer in staat zult zijn krachtig de principes van het Koninkrijk toe te passen in je dagelijks werk.

Waar gaat het in de kern over bij geestelijk ondernemerschap?
Zoals je misschien uit het vorige artikel duidelijk is geworden gaat geestelijk ondernemerschap in de kern om het proactief gehoor geven aan Gods plan voor jouw leven, het groeien in overgave daaraan en risico durven nemen als je in gehoorzaamheid aan Hem stappen zet om waarde toe te voegen aan Gods Koninkrijk. Hoe meer je in staat bent je eigen plannen en ideeën ondergeschikt te maken aan wat God je vraagt te doen, hoe meer je in staat zult zijn Zijn liefde en kracht te verspreiden om je heen.

• Heb je Gods stem goed verstaan? Weet je wat jouw roeping is?

• Heb je je onderneming, bediening of gemeente die je mag leiden teruggegeven aan God? Mag Hij er werkelijk mee doen wat Hij wil?

• Vertrouw je erop dat Hij zal afmaken wat Hij begon? Geloof je dat Hij zal voorzien in wat je nodig hebt? Dat Hij er andere normen voor progressie op nahoudt dan jij en de meeste ondernemers en leiders om je heen?

Elk van deze stappen vraagt om een bewuste (re)actie van jouw kant. Durf jij het aan?

Zijn stem verstaan
Of het nu zo is dat God je roept voor het starten van een geestelijke onderneming of dat Hij je onderneming wil gaan gebruiken voor Zijn Koninkrijk, je kunt ervan op aan dat Hij iets unieks van je vraagt dat per definitie niet gangbaar is in de omgeving of sector waar jij actief bent. Hij vraagt je om het verschil te maken, misschien dichtbij, misschien ver weg, maar het is bij geestelijk ondernemerschap niet zo dat je gewoon je dingetje doet en Hij dat zegent. Wat Hij overigens graag doet voor elke christelijk ondernemer die Hem van harte zoekt, maar dat is een ander verhaal.

Rianca: Ik moet hierbij denken aan Noach die geroepen werd de ark te bouwen. Een enorme onderneming, die niemand begreep. Ze maakten hem belachelijk, dachten dat hij gek was geworden. Zo is het soms als God je roept, juist ook als succesvol ondernemer. Ik heb het veel gehoord de afgelopen jaren, sinds God me in 2018 riep en duidelijk werd dat Samensturing niet alleen bedoeld was om principes van het Koninkrijk in organisaties te brengen, maar ook om kerken terug te brengen naar de bedoeling: een bloeiende gemeente die functioneert als een levend lichaam, waar ieder zijn gaven en talenten mag inzetten zodat zij samen het beeld van Christus weerspiegelen. ‘Je staat voor een enorm succes, gooi dat nu niet weg door zo bezig te zijn met God en geloof.

Dat is not done in dit wereldje.’ En meer van die uitspraken. En ik weet ook wel zeker dat ik er klanten door ben kwijtgeraakt. De strijd is toegenomen. Het is helemaal niet de makkelijkste weg. Maar wel de mooiste, want het heeft me gebracht wat niemand voor mogelijk hield. Ik heb heel wat mensenlevens, teams, organisaties mogen zien transformeren door de toepassing van de principes die ik heb ontvangen. En ik heb een intensieve voorbereiding gekend op de volgende fase: kerken weer terugbrengen naar de bedoeling, weer laten functioneren als een levend lichaam, herstel van eenheid en verbondenheid. Hoe gaaf is dat?! Daar ruil je je succes toch zo voor in? Nou, ik wel.

Salvo: Toen ik begon met kerkpionieren met gemeente Dynamis was de ark van Noach ook een krachtige inspiratie voor mij. Ik herken dus goed de beleving, dat God iets unieks wil doen door unieke mensen. Iets wat niet door iedereen direct begrepen wordt. Maar waarbij het goed is om toch in gehoorzaamheid God te blijven volgen. Ik ben nu 11 jaar verder en eigenlijk zie ik sinds een jaar echt iets boven de grond komen wat goed aanwijsbaar is: maandelijkse celebrations. Die jaren ervoor waren jaren van investeren in relaties, groepen, veel bidden en met trial and error stapjes vooruit maken. Ik zie dan soms ook kerken die met voldoende geld en een kant en klaar team in hoge snelheid een gemeente starten. Zo kan het ook. Dan is het extra belangrijk om dat werk gewoon te zegenen en tegelijkertijd gefocust te blijven op Gods weg met mij.

Daarnaast ben ik als ondernemer van Vof Spring Up sinds maart 2019 binnen de zorg begonnen met een nieuw hulpverleningsaanbod. Iets nieuws in Nederland; waarin ik ervaar, dat God me daarin geïnspireerd heeft.  Een hulpverleningsvariant, die een kwetsbaar gezin ondersteunt waardoor uithuisplaatsing kan worden voorkomen. Daar zijn er meer van, maar deze is echt anders. Zelf groeide ik op in een kwetsbaar gezin. Daarom weet ik wat belangrijk is en vind ik het extra bijzonder dat God mij hiervoor gebruikt. Een aantal hulpverleners heb ik daarvoor inmiddels al gescreend en in stelling kunnen brengen. Een HBO heeft het idee omarmd en doet er onderzoek naar. Een aantal lokale overheden staan voorzichtig open om het te proberen. Soms lijken dingen snel te gaan, soms trekt een partij zich onverwachts terug. Ook dit vraagt om vertrouwen, geduld, trial and error en vastberadenheid.

Gaat het bij jou allemaal van een leien dakje, nog kabbelend voort? Heb je nooit strijd gekend? Dan heb je waarschijnlijk Zijn stem nog niet volledig verstaan. Dan ligt er waarschijnlijk een opdracht met meer impact, maar ook meer strijd op je te wachten. Durf jij je daarnaar uit te strekken?

De onderneming teruggeven aan God
Als je weet wat God vraagt van jou als geestelijk ondernemer,  durf je dan ook de hele onderneming, al je middelen en de mensen in Zijn hand te leggen? Ben je steeds in gesprek met de Heer over de stappen die je te zetten hebt? Breng je de mensen in gebed bij Hem en durf je ze ook voor te gaan?

Rianca: Eén van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd op mijn weg naar overgave, is stoppen met vechten. Als je stuit op weerstand, als je niet begrepen wordt, reageer dan in de tegenovergestelde geest. Ga niet de strijd aan, maar dank God voor de ruimte die je hebt gekregen. Dank Hem dat je mag lijden in Zijn naam. Dank Hem voor wat Hij je leert door de omstandigheden. Best een mindsetshift voor de gemiddelde
ondernemer, die graag geneigd is te denken dat overal oplossingen voor zijn, die ze vaak ook graag zelf bedenkt…

Salvo: Voor mij is het belangrijk om ook coaching te ontvangen en input te krijgen van geestelijke vaders. Ik zei laatst nog tegen een van hen: “Ik voel me beperkt in mijn verstand.” Ik probeer te begrijpen, wat God bedoelt en hoe Hij het kerkpionieren impulsen wil geven. Maar met al mijn kennis, kunde en vermeende intelligentie, snap ik het soms niet. Dan heb ik simpelweg iemand nodig om mee te sparren en zo reflectie te krijgen op mijn eigen manier van denken en werken. Een van mijn neigingen is om snel te willen gaan. Maar God zei laatst duidelijk tegen mij: “Als jij sneller wil, ga Ik langzamer.” Oeps. Wat een oefening in timing en vooral wat een oefening in afgestemd zijn op de Heilige Geest en ook om dicht bij je eigen emotie te blijven in plaats van doelen halen.

Het aan Hem overlaten betekent het ook echt aan Hem overlaten. Dat betekent regelmatig je ondernemende geest tot rust en geduld manen, wachten op Zijn tijd, in de wetenschap dat de weg die Hij voor je heeft bereid zoveel moeitelozer is dan de struggles die we zelf aangaan omdat we dingen naar onze hand willen zetten.

Hem onvoorwaardelijk vertrouwen
En dan komt het seizoen van de snoei, en misschien wel de wintertijd. Werken in Gods Koninkrijk is niet 100% van de tijd oogsten. Het is ook zaaien, gesnoeid worden, soms een tijdje braak liggen. En juist in die tijd komt het erop aan. Blijf je Hem vertrouwen? Of heeft de ondernemer in jou alweer een nieuw programma of zelfs een nieuwe onderneming uitgedacht? Blijf je op de weg die Hij heeft bereid? Of neem je een andere afslag, zoek je binnendoorweggetjes om toch je doel te bereiken? Een beetje ondernemer doet dat, hoor je om je heen. Dat maakt je immers tot ondernemer? Voor geestelijk ondernemers ligt dat anders. Zij zien de waarde van het snoeiseizoen, zijn geduldig bij het zaaien en groeien in vertrouwen als de oogst een tijdje minder is en uitblijft. We hebben daar net een treffend voorbeeld van gehad in de coronatijd.

Rianca: Zoals zoveel ondernemers in mijn vakgebied kreeg ik in coronatijd ook met het gegeven te maken dat 80% van de omzet wegviel terwijl de kosten doorliepen. Maar dat was nog niet alles, er volgden ook aanvallen op mijn gezondheid, mijn gezin, mijn positie. Het was een bijzonder heftige tijd en als ik niet had geweten van Gods plan met mijn onderneming had ik het misschien wel opgegeven. Maar ik wist het, ik wist dat het niet voor niets gebeurde. Dat het me iets zou brengen dat ik tot dan toe niet kende. Ik wist dat er een nieuw seizoen zou aanbreken, waarin de bloei groter zou zijn dan ooit tevoren. En dat hield me op de been. Op een gegeven moment kreeg ik het beeld van een boom, van wie de takken en vruchten geroofd werden, de stam beschadigd werd, maar te midden van dat alles stond voor mij meer dan ooit overeind: de wortels kunnen ze niet roven noch beschadigen. Die blijven bestaan en daaruit zal iets nieuws ontstaan. Een paar weken geleden ontving ik een woord van iemand die dit allemaal niet wist. Hij bemoedigde me enorm met het beeld van een stronkje waaruit de eerste tekenen van bloei zichtbaar werden, en met de woorden dat God iets geheel nieuws aan het maken, juist uit mijn geknakt zijn. Hij is zo groot! Sindsdien zien we steeds meer tekenen van bloei en kijk ik met meer verwachting dan ooit uit naar het nieuwe seizoen!

Salvo: In mijn geval had iemand het kortgeleden op zijn hart om tegen mij te zeggen: “Salvo, twijfel niet, je bent op de goede weg. Wees daar zeker van. Ook zie ik dat het geen rechte weg is, maar een kronkelig
pad, waarbij je goed op de weg moet letten. Soms moet je over een steen stappen of langs een kuil lopen. Soms moet je wat zachter lopen of juist wat harder. Maar blijf in het alles je focus op de weg houden.” Dus ik probeerde goed te ontdekken wat God bedoelde en was geconcentreerd. Kort daarna liep ik met een vriend langs een dijk op de uiterwaarden van een rivier. Het was een kronkelig paadje die dan weer naar boven en dan weer naar beneden ging. Ik verteld hem van dit beeld, dat ik kort daarvoor van iemand ontving. Waarop deze vriend zei: zo zie je maar weer hoe leuk God het leven maakt. Is het niet genieten zo’n paadje. Kijk eens wat een mooie natuur en dieren die we zien. Heerlijk. Waarop ik inderdaad moest erkennen hoe geweldig het is om zo door de natuur te lopen. En meteen ook een knipoog van God om vooral in de ontspanning Zijn weg te volgen en niet zo prestatiegericht te zijn. Hij geeft de groei en niemand anders.

Geestelijk ondernemerschap is niet voor watjes. Niet voor mensen die het zelf allemaal heel goed denken te weten en te kunnen. Geestelijk ondernemerschap is voor mensen die eerst en voor al het verlangen hebben dat Gods koninkrijk zichtbaar zal worden door hun werk, no matter what it takes. Is dat ook jouw verlangen?

Tot slot
We hebben het verlangen om door het delen van onze lessen andere geestelijk ondernemers te bemoedigen en toe te rusten. We hopen dat dit artikel daartoe heeft bijgedragen. In de volgende artikelen hopen we in te gaan op de volgende aspecten van groei in geestelijk ondernemerschap:

1. Groeien in visie
2. Groeien in houding en positie
3. Groeien in verbinding
4. Groeien in actie

Reageren? Mail ons gerust op salvo@dynamisarnhem.nl of rianca.evers@outlook.com
Geschreven door: Salvo D’Agata en Rianca Evers

Een nieuw type leider: geestelijk èn ondernemend
Door Salvo D’Agata en Rianca Evers

Er is in Nederland een ongeschreven en diep verankerde overtuiging, die we ook wel omschrijven als het spel van ‘de koopman en de dominee’. Archetypen van de Nederlandse samenleving worden ze wel genoemd. De koopman met zijn handelsgeest en vernieuwingsdrang, die graag en veel wisselt tussen perspectieven en zich niet graag laat vastpinnen op zoiets als één waarheid. Daartegenover wordt dan de dominee gezet met zijn ethische blik, die minder gericht is op verandering en vernieuwing en al snel wordt ervaren als moralistisch. Deze twee gezichten van de Nederlander leiden tot algehele leiding met bestuurlijke controle (het dichtregelen van Nederland). We proberen op deze manier krampachtig de twee werelden uit elkaar te houden en soms ook bij elkaar te houden. Dat leidt geheid tot botsingen, maar tegelijk hebben zij elkaar in de samenleving ook nodig. Je wordt raar aangekeken als je als ondernemer expliciet bent over je geloof. En als je al teveel handelsgeest en pionierschap in je hebt, ben je in de kerk ook al snel verdacht. Wij geloven dat juist in deze periode dit patroon doorbroken gaat worden en dat er een nieuw type leider opstaat, die 100% ethisch is en ook 100% vernieuwend, 100% gericht is op relatie en diverse perspectieven, maar ook 100% vasthoudt aan de waarheid: de geestelijk ondernemer (of de ondernemende geestelijke). De leider die deze perspectieven verbindt. Wie is die nieuwe leider? Een profielschets door twee geestelijk leiders en ondernemende pioniers.

Rianca: Toen ik begon met Samensturing had ik nog geen idee dat God het wilde gaan gebruiken. Voor mij was het buitengewoon logisch dat je plannen maakt samen met de mensen die het gaan uitvoeren. Dat een gemeenschappelijke visie en relatie boven macht en positie gaan. Dat een organisatie een levend lichaam is, een organisme, en dat de belangrijkste opdracht is te zorgen dat de delen goed samenwerken. Dat je niet zomaar iets in dat lichaam moet willen implanteren, maar dat je het eert en samen de weg zoekt. Ik schreef het boek Samensturing, organiseren vanuit gedeelde verantwoordelijkheid in 2018 en het werd genomineerd voor managementboek van het jaar. Het was een predikant die als eerste tegen mij zei: weet je wel dat het ontzettend bijbels is wat je aan het doen bent? Ik had geen idee, maar de krachtige effecten die de principes uitwerkten konden niet anders betekenen dan dat de Geest hier aan het werk is, dat het principes zijn van het Koninkrijk. Sinds die tijd spreekt God heel regelmatig tot me in heldere beelden over kerk en samenleving en gaat mijn weg vergezeld van tekenen en wonderen. Hij riep me om niet alleen organisaties, maar vooral ook kerken terug te brengen naar de bedoeling, weer te laten functioneren als een levend lichaam. En ik communiceer daar ook vrijelijk over, maar in het consultancywereldje is dat feitelijk not done. Zelfs christelijke ondernemers spreken zich niet graag uit over bijbelse principes die ze graag gebruiken in hun werk. Zo jammer! Toch ga ik er gewoon mee door. Ik ervaar het als een grote eer om de principes van het Koninkrijk in de wereld te mogen brengen, en om met mijn organisatiekundige kennis kerken te mogen helpen om weer te worden als een levend lichaam van Christus.   

Salvo: in 2003 heeft God mij wakker gemaakt voor de lokale kerk als dé werkplaats voor het maken van discipelen. Om discipelschap weer terug te brengen naar het hart van de lokale kerk is het belangrijk, dat we ontdekken wat het is om een koninklijke geestelijke familie te zijn en daarbinnen de ander dienen. De ander coachend dienen in zijn of haar weg naar geestelijke volwassenheid in al zijn facetten. Dat vraagt om investeren in één op één relaties door een geestelijk vader of moeder. Net als Jezus of Paulus dat deed. Dan gaat het niet meer om: waar zijn we als lokale kerk over vijf jaar? Maar om: waar ben jij of die ander over vijf jaar?  De eerste kerkpionier was Koning Jezus. Hij keek naar Jacobus en dacht “Jacobus is het plan.” Hij keek naar Petrus en dacht: “Petrus is het plan.” Zo kijkt Hij naar jou en mij als persoon: “Jan is het plan”. Jezus hanteerde de strategie ‘relatie-enkeling’. Met de pioniersgemeente Dynamis in Arnhem ben ik op die manier aan de slag gegaan. Niet bouwen op een organisatie, maar op discipelschapsrelaties. Hiervoor zijn groepen mensen nodig. Open laagdrempelige groepen die verweven zijn met de maatschappij en nieuwe mensen kunnen ontvangen. En besloten groepen mensen die dieper willen gaan en gediscipeld willen worden. Zo ontstaat een groeinetwerk van christenen, die (met vallen en opstaan) groeien in hun karakter, roeping en bedieningen in allerlei soorten en maten. In mijn boek ‘Kerosine voor Discipelschap in de lokale kerk’ (2017) ga ik daar dieper op in.

De geestelijk ondernemer*
De geestelijk ondernemer (of ondernemende geestelijke) kenmerkt zich door de wijze waarop hij omgaat met de volgende 4 zaken:
1.     Visie;
2.     Houding en positie;
3.     Verbinding;
4.     Actie.

–    Heeft visie voor groei en vernieuwing
De geestelijk ondernemer weet wat er nodig voor een specifieke gemeente, organisatie of op een specifiek thema. Hij heeft een heldere visie op de gewenste verandering en kan deze enthousiast en overtuigend overdragen.  
“Als er geen visioen is, raakt een volk losgeslagen, maar welzalig is hij die zich houdt aan de wet. (Spreuken 29:18)”

–    Leeft zijn/haar missie
De geestelijk ondernemer is authentiek. Hij doet wat hij zegt, en hij zegt wat hij doet. Hij ‘is’ zijn missie en hij is als zodanig altijd herkenbaar in zijn bediening. Dat maakt het soms moeilijk om dingen overdraagbaar te maken, omdat de principes zijn verankerd in zijn DNA. Is standvastig, durft te leven vanuit waarheid. De geestelijk ondernemer laat zich niet snel uit het veld slaan bij tegenstand, en doet ook geen water bij de wijn. Voor hem is het prima als de mensen de waarheid (nog) niet kunnen omarmen, hij gaat gewoon door.
1 Korinthe 15:58 Daarom mijn geliefde broeders, wees standvastig, onwankelbaar, altijd overvloedig in het werk van de Heer, in de wetenschap dat uw inspanning niet tevergeefs is in de Heere.   

Houding en positie
–    Is dienstbaar aan missie en mensen
De geestelijk ondernemer vindt zijn eigen positie niet per se heel interessant en neigt er soms zelfs naar zijn impact te onderschatten. Het zijn immers de mensen die het doen? Het is immers de kracht van Gods plan? Hij stelt zich nederig en dienstbaar op.   
Marcus 9: 35 En Hij ging zitten, riep de twaalf en zei tegen hen: Als iemand de eerste wil zijn, moet hij de laatste van allen zijn, en een dienaar van allen.

–    Is redelijk ongevoelig voor macht en positie
De geestelijk ondernemer maakt zich niet zo heel druk over posities. Hij vecht niet tegen de bestaande macht, maar focust simpelweg op de missie en vertrouwt op God. Dat maakt hem niet of moeilijk manipuleerbaar.

“Je zult u niet rabbi laten noemen; want een is uw Meester en u bent allen broeders. En u mag niemand op aarde uw vader noemen, want een is uw Vader, namelijk Hij, die in de hemelen is. En u mag niet meesters genoemd worden, want een is uw Meester, namelijk Christus. Maar de belangrijkste van u zal uw dienaar zijn (Mattheüs 23:8-11)”

Verbinding
–    Denkt in heelheid, niet in fragmentatie
De geestelijk ondernemer is niet een of/of denker, maar een en/en denker. Altijd ziet hij mogelijkheden om mensen en perspectieven te verbinden. Hij ervaart mensen niet snel als tegenstander, maar onderzoekt het perspectief van de ander om daar waarde aan toe te voegen met zijn kennis en visie. De geestelijk ondernemer denkt vanuit zijn, niet vanuit doen. Hij houdt van vernieuwing, maar alleen als het een doel, Gods doel dient. Hij probeert niet voortdurend te verbeteren om het verbeteren, of om meer geld te verdienen. Hij weet zich afhankelijk van God en vanuit dit vertrouwen beweegt hij zich soepel.
Joh 15: 5 Ik ben de wijnstok, u de ranken. Wie in Mij blijft, en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij kunt u niets doen.

–      Ziet elk deel, elk mens als waardevol

De geestelijk ondernemer is overtuigd van de unieke bestemming van mensen, van ieders unieke gaven en talenten, hoe groot of hoe klein ze ook mogen lijken. De geestelijk ondernemer koestert zijn team en maakt geen onderscheid.   
1 Korinthe 12:18 Maar nu heeft God de leden, elk van hen afzonderlijk, in het lichaam een plaats gegeven zoals Hij gewild heeft.

Actie
–    Verbindt perspectieven aan een gezamenlijk doel
De geestelijk ondernemer is steeds op zoek naar hoe mensen samen iets moois kunnen neerzetten, juist door behoud van hun eigenheid. Doordat ze samen gericht zijn op hetzelfde doel, en mogen bijdragen op een manier die bij hen past, zonder alles 1 op 1 van elkaar over te nemen, ontstaat een palet aan perspectieven die toch in balans blijft.
Romeinen 12: 4 Want zoals wij in één lichaam vele leden hebben en niet alle dezelfde functie hebben, zo zijn wij, hoewel velen, één lichaam in Christus, maar ieder afzonderlijk leden van elkaar.

–    Zet bewegingen op, creëert nieuwe leiders
De geestelijk ondernemer krijgt onherroepelijk volgers, mensen die hij inspireert, die willen doen wat hij doet, die vreugde vinden in zijn aanwezigheid en inzichten. Een geestelijk ondernemer zal mensen echter altijd stimuleren om zelf stappen te zetten. En om niet naar hem, maar naar Jezus te kijken.   
Wees navolgers van mij, zoals ik navolger van Christus ben (1 Korinthe 11:1)

–    Verbindt door liefde i.p.v. forceren door macht
De geestelijk ondernemer drukt niet met geweld zijn ideeën door, maar geeft mensen tijd en ruimte om aan nieuwe ideeën te wennen. Hij stelt vragen als: wat heb jij nodig om hiermee aan de slag te gaan? Wat zit je in de weg? Hij biedt ondersteuning op maat, heeft geduld en neemt de tijd.  
Efeze 4:15-16 “..maar dat wij, door ons in liefde aan de waarheid te houden, in alles toe zouden groeien naar Hem Die het Hoofd is, namelijk Christus. Van Hem uit wordt het hele lichaam samengevoegd en bijeengehouden door elke band die ondersteuning geeft, overeenkomstig de mate waarin ieder deel werkzaam is. Zo verkrijgt het lichaam zijn groei, tot opbouw van zichzelf in de liefde.” 

–   Voegt waarde toe aan het leven van de ander
Ondernemen is in essentie waarde toe voegen. Jezus deed dat met de wereld, door zichzelf te geven. Hij deed dat ook met Zijn discipelen. Zo zal de nieuwe geestelijk leider in Christus hetzelfde gaan doen. Net als Paulus en de andere apostelen. Het goud in de ander herkennen en dat naar boven halen. Het bijzondere in een groep herkennen en dat bevestigen en het zijn eigen weg laten vinden. Het is daarom een apostolische manier van werken. Risico durven nemen in plaats van op veilig  spelen.
1 Kor 3:7 Dus is dan noch hij plant noch hij die begiet iets, maar God die laat groeien

Effect van geestelijk ondernemerschap
Je kunt misschien wel voorstellen dat mensen met deze kenmerken, of een groot aantal daarvan, behoorlijk impact hebben in kerk en maatschappij. Ze laten zich niet van de wijs brengen, ze gaan onverstoorbaar door. Waar zij komen, verliezen machtsbolwerken aan macht en invloed. Waar zij komen, ontdekken mensen hun unieke bestemming. Waar zij komen wordt verdeeldheid en fragmentatie opgeheven. Waar zij komen, ontstaat nieuwe vrucht, tachtig- en honderdvoud. Waar zij komen, staan nieuwe leiders op. Waar zij komen, moet de boze wijken.

Is dat hun verdienste? Nee, geenszins. Dit zijn de mensen met een apostolische bediening die leven in de Geest en in alles van Hem afhankelijk zijn. En alleen daardoor het verschil kunnen maken in kerk en maatschappij.   

Het lijkt erop, dat God over de kerk in Nederland een grotere nieuwe kerk aan het bouwen is bestaande uit een netwerk van apostolische leiders. Dat bestaande kerken niet worden afgebroken, maar gerespecteerd, geëerd. Dat bestaande kerken een hoger geestelijk dynamisch gezag gaan ontdekken. Gezag in Christus dat door de bestuurlijke controle, die onze Nederlandse cultuur domineert, weet te doorbreken.